سرمقاله تحليلي به قلم رضا مرادي طوف خيمه(شايسته) مدير مسئول پايگاه خبري نفت ساران و هفته نامه صبح گچساران: صداي خيابان هاي بي ادعا؛ و کلیدواژگان کاهش هزینه‌ها و ارتقاء کیفیت زندگی شهری در دستاني خسته اما پراميد.
- در هیاهوی زندگی شهری، جایی که سرعت و شلوغی گاه مجال تأمل را از شهروندان می‌گیرد، چهره‌ی شهر همچنان پاک و آراسته باقی می‌ماند. این زیبایی، نه حاصل تصادف، بلکه نتیجه‌ی تلاش بی‌وقفه‌ی مردان و زنانی‌ست که در سکوت، با دستانی خسته اما پرامید، بی‌ادعا خیابان‌ها را جارو می‌زنند و زباله‌ها را جمع می‌کنند؛ همان‌هایی که ما آنان را «پاکبان» می‌نامیم.نقش پنهان اما حیاتی پاکبانان در مدیریت شهری پاکبانان، نخستین خط دفاعی در برابر آلودگی‌های محیطی هستند. حضور مستمر آنان در کوچه‌ها، خیابان‌ها و میادین شهری، نه‌تنها به حفظ بهداشت عمومی کمک می‌کند، بلکه جلوه‌ای از نظم، زیبایی و احترام به فضای عمومی را به نمایش می‌گذارد. در شرایطی که مدیریت پسماند و نظافت شهری به چالشی جهانی بدل شده، نقش پاکبانان در شهرهای ایران ،استان کهگیلویه وبویر احمد و شهر دوگنبدان همچنان بی‌بدیل و اساسی است.چالش‌های پیش‌روی این قشر زحمت‌کش عدم دیده‌شدن در سیاست‌گذاری‌های شهریبسیاری از برنامه‌های توسعه شهری، بدون توجه کافی به نیازها و شرایط کاری پاکبانان تدوین می‌شوند.- شرایط کاری دشوار و ساعات طولانی
مواجهه با آلودگی، گرما، سرما و خطرات ترافیکی، بخشی از واقعیت روزمره‌ی آنان است.- کمبود تجهیزات ایمن و استاندارد
در برخی مناطق، پاکبانان همچنان با ابزارهای ابتدایی و بدون پوشش ایمنی مناسب فعالیت می‌کنند.راهکارهایی برای ارتقاء جایگاه و کیفیت زندگی پاکبانان– افزایش سطح آموزش و آگاهی عمومی
شهروندان باید بدانند که احترام به پاکبان، احترام به خود و شهرشان است.– تأمین تجهیزات ایمنی و رفاهی مناسب
از لباس‌های استاندارد گرفته تا وسایل مکانیزه، همه در افزایش بهره‌وری و کاهش آسیب مؤثرند.– گنجاندن صدای پاکبانان در سیاست‌گذاری شهری
مشارکت آنان در تصمیم‌گیری‌ها، به بهبود فرآیندهای نظافت و مدیریت پسماند کمک خواهد کرد.پاکی شهر، تنها حاصل برنامه‌ریزی‌های کلان نیست؛ بلکه ثمره‌ی تلاش انسان‌هایی‌ست که بی‌ادعا، هر روز زیبایی را به خیابان‌ها هدیه می‌دهند. آنان سزاوار دیده‌شدن، احترام و حمایت‌اند. رسانه‌ها، نهادهای شهری و شهروندان، همگی مسئول‌اند تا صدای این قشر شریف را بلندتر و رساتر بشنوند.
فرهنگ شهری تنها در سازه‌های بتنی و خیابان‌های عریض معنا نمی‌یابد، بلکه در رفتار روزمره شهروندان با محیط پیرامون تجلی پیدا می‌کند. از جمله مهم‌ترین جلوه‌های این فرهنگ، توجه به نظافت عمومی و همراهی با پاکبانانی است که هر روزه، با دستانی خسته اما امیدوار، بی‌ادعا پاسداری از زیبایی شهر را بر عهده دارند.
مطالعات اجتماعی و روانشناسی نشان می‌دهد که پاکیزگی محیط نه‌تنها به بهداشت عمومی کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در آرامش روانی، کاهش استرس و تقویت احساس تعلق اجتماعی دارد. با این حال، میزان این دستاوردها به سطح مشارکت شهروندان بستگی مستقیم دارد.
بر اساس یک مقایسه آماری، رابطه‌ای آشکار میان سطح مشارکت مردم در نگهداشت نظافت عمومی و شاخص‌های شهری دیده می‌شود:
نوع شهر هزینه نظافت شهری (میلیارد تومان در سال) شاخص کیفیت زندگی (از ۱۰۰) با مشارکت بالا ۲۵ ۸۲ با مشارکت متوسط ۴۰ ۷۰ با مشارکت پایین ۶۵ ۵۵ این جدول به روشنی نشان می‌دهد که:
- هرچه مشارکت شهروندان بیشتر باشد، هزینه‌های شهری به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و در مقابل، کیفیت زندگی ارتقاء پیدا می‌کند.
- کاهش مشارکت شهروندی نه‌تنها هزینه‌های مدیریت شهری را چند برابر می‌کند، بلکه باعث افت محسوس کیفیت زندگی و افزایش نارضایتی اجتماعی می‌شود.
به بیان دیگر، ارتقاء سواد شهروندی و نهادینه‌سازی فرهنگ مسئولیت‌پذیری در قبال نظافت عمومی، ضرورتی استراتژیک برای مدیریت شهری به شمار می‌رود. شهری که شهروندانش بدانند کوچک‌ترین بی‌توجهی آنان، می‌تواند ساعت‌ها تلاش یک پاکبان را بی‌اثر کند، شهری است که هم در هزینه‌ها صرفه‌جویی خواهد کرد و هم در سطح روانی و اجتماعی رشد خواهد یافت.
بنابراین، پاسداشت تلاش پاکبانان تنها در قدردانی زبانی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه با عمل آگاهانه هر فرد در رعایت حقوق شهر، می‌توان آینده‌ای پاکیزه‌تر، آرام‌تر و همبسته‌تر را برای جامعه رقم زد.
کلیدواژگان راهکارهای ارتقاء سواد شهروندی در حفظ نظافت عمومی:
- آموزش مستمر در مدارس و رسانه‌ها: ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری از سنین پایین و بازتاب ارزش‌های مشارکت جمعی در رسانه‌های محلی.
- ایجاد مشوق‌های اجتماعی و اقتصادی: تقدیر از محلات نمونه در رعایت نظافت، یا تخفیف‌های خدماتی برای شهروندان مسئولیت‌پذیر.
- گسترش مشارکت جمعی: راه‌اندازی کمپین‌های محلی و برنامه‌های داوطلبانه برای پاکسازی محیط‌های عمومی و ایجاد حس تعلق جمعی.
Warning: Use of undefined constant getILikeThis - assumed 'getILikeThis' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/naftsara/public_html/1111/wp-content/themes/bayan/single-1.php on line 73