مساجد در حافظه تاریخی گچساران جایگاهی بی‌بدیل دارند. سه دهه پیش، حضور پررنگ مردم در نمازهای جماعت، مراسم مذهبی، جلسات قرآنی و هیئت‌های دینی، نه‌تنها بعد عبادی که بُعد اجتماعی و فرهنگی این اماکن را تقویت می‌کرد. مسجد، محل گفت‌وگو، هم‌افزایی و حتی تصمیم‌گیری‌های جمعی بود.

۱۹ آبان؛ روزی که مسجد محور انسجام مردمی شد

واقعه تاریخی ۱۹ آبان گچساران نشان داد که مسجد چگونه می‌تواند به کانون انسجام و مقاومت مردمی تبدیل شود. آن روز، مساجد پایگاه اصلی تجمع و هماهنگی مردم بودند و نقشی تعیین‌کننده در تحولات اجتماعی ایفا کردند. این تجربه تاریخی پیام روشنی دارد: هرگاه مسجد محور حرکت‌های مردمی قرار گرفته، توانسته مسیر تحولات فرهنگی و اجتماعی را تغییر دهد.

چالش‌ها؛ فاصله نسل جدید با مسجد

امروز اما، بسیاری از ناظران اجتماعی از کاهش ارتباط نسل جوان با مساجد خبر می‌دهند.

_ تغییر سبک زندگی خانواده ها

_ اشتغال والدین و کمبود وقت

_ گسترش جذابیت فضای مجازی

_ضعف در برنامه ریزی فرهنگی و محتوایی

این عوامل دست‌به‌دست هم داده‌اند تا نقش اجتماعی مساجد در گچساران کمرنگ‌تر از گذشته جلوه کند.

صدای مردم؛ روایت‌هایی از دل محله‌ها

یکی از جوانان محله رستم‌آباد:
«در گذشته مسجد تنها جایی بود که می‌توانستیم دور هم جمع شویم. اما حالا بیشتر برنامه‌ها تکراری است. اگر برای جوانان برنامه‌های تازه و جذاب طراحی شود، استقبال می‌کنیم.»

بانوی خانه‌دار از محله لبنان:
«سه دهه پیش مسجد پایگاه حل مشکلات بود. امروز بیشتر رسمی و تشریفاتی است و کمتر به نیاز واقعی خانواده‌ها توجه می‌شود.»

نظر کارشناسان؛ بازآفرینی کارکرد اجتماعی مساجد

دکتر سهراب احمدی، پژوهشگر مسائل فرهنگی:
«مساجد باید از کارکرد صرفاً عبادی فاصله بگیرند و به پایگاه اجتماعی و فرهنگی تبدیل شوند. نشست‌های آزاداندیشی، آموزش برای نوجوانان و حمایت از فعالیت‌های داوطلبانه می‌تواند اعتماد از دست رفته را احیا کند.»

راهکارها؛ نگاه تبلیغات اسلامی

در همین زمینه، یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ خبرنگار نفت ساران در گفت‌وگویی اختصاصی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمود اندیشه، مدیر اداره تبلیغات اسلامی گچساران، پرسید:
«برنامه‌های اداره تبلیغات اسلامی برای احیای ارتباط مردم با مساجد چیست؟»

وی توضیحات مفصلی ارائه داد که می‌توانید جزئیات آن را در لینک زیر مطالعه کنید:
[مشاهده پاسخ کامل حجت‌الاسلام والمسلمین اندیشه]

جمع‌بندی تحلیلی نفت ساران ؛

مرور سه دهه گذشته و تجربه تاریخی ۱۹ آبان نشان می‌دهد مسجد همواره در لحظات سرنوشت‌ساز، نقش ستون اصلی انسجام اجتماعی در گچساران را بر عهده داشته است. با این حال، فاصله امروز نسل جوان با مسجد زنگ خطری جدی است که نیازمند بازاندیشی فوری در کارکردها و برنامه‌هاست.

اگر مساجد بار دیگر به پایگاه گفت‌وگو، حل مسائل اجتماعی و ارتقای فرهنگی مردم تبدیل شوند، همانند گذشته می‌توانند جایگاه محوری خود را در زندگی اجتماعی گچساران بازیابند.

تهیه گزارش: رضا شایسته

تحلیل گزارش : مریم گلزاری