به گزارش ایسنا با درگذشت “عباس کیارستمی” بحث بر سر روند درمان وی بالا گرفت؛ قبل از اینکه حکمی صادر شود، نامه‌نگاری‌ها آغاز شد و در این میان هم گروهی هشتگ “خطای پزشکی” راه انداختند تا قصور پزشکان را روایت کنند، کسانی دیگر در جایی فریاد “عصبانی هستم” سر دادند و در جایی دیگر هم پلاکارد به دست پاسخ دادند.

همه اینها موجب شده است دو جامعه پزشکی و سینمایی که بواسطه افتخارات بی‌شمار ملی و بین‌المللی همواره در اذهان عمومی جوامع مختلف ماندگارند و بی‌تردید نقش‌شان در تحولات اجتماعی و فرهنگی و حتی سیاسی کشورها بی‌بدیل است، این روزها به دو قشر خبرساز ویژه در کشور تبدیل شوند؛ اما در مجادلات این دو قشر ، آنچه کمتر به آن توجه شده، احساسات و اعتماد مردمی است که بواسطه اخبار ضد و نقیض جریحه‌دار شده است.

حال سوال این است: رسالت این دو گروه در ماجرای “کیارستمی” و رسیدگی به پرونده پزشکی وی چیست؟

سرویس سلامت ایسنا  در این باره گفت‌وگوهایی را با تعدادی از چهره‌های جامعه پزشکی کشور انجام داده که در پی می‌خوانید:

مباحثات بی‌نتیجه، زیبنده اطبا و هنرمندان نیست

دکتر کامران باقری لنکرانی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد وزیر اسبق بهداشت در این باره به ایسنا می‌گوید: از دست دادن شخصیت‌های مرجع و کسانی که مورد توجه مردم هستند نظیر هنرمندان، دانشمندان و استادان ضایعه‌ای است که قابل جبران نیست. بی‌تردید از دست دادن مرحوم “کیارستمی” نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما نکته آن است که هر دو قشر اطباء و هنرمندان در کنار بعضی اقشار دیگر، جزو گروه‌های مرجع جامعه هستند و مردم به این دو قشر توجه دارند و بسیاری از اوقات در شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی و نگرش‌ها، به همین اقشار مرجع توجه می‌شود. به همین دلیل زیبنده هیچ کدام از این دو قشر نیست که خودشان را درگیر این چنین مباحثات بی‌نتیجه کنند.

وی می‌افزاید: آنچه رخ داده فقدان هنرمندی مورد توجه و با سابقه از کشورمان است که ضایعه محسوب می‌شود. اما چنانچه قصوری صورت گرفته باشد، قاعدتا هم از طریق قضایی و هم از طریق گروه‌های تخصصی که خوشبختانه وزارت بهداشت با اهتمام آن را تشکیل داده، رسیدگی و پیگیری می‌شود و هر دو گروه می‌توانند در کنار یکدیگر باعث شوند که ما کشوری با آرامش بیشتر و سرمایه اجتماعی قوی‌تر داشته باشیم.

لنکرانی می‌گوید: اگر این دو گروه -هنرمندان  و پزشکان- بخواهند با یکدیگر تقابل داشته باشند، در واقع از سرمایه اجتماعی ایرانی‌ها خرج خواهد شد و به نظر من این موضوع زیبنده هیچ کدام از این دو قشر نیست.

وزیر اسبق بهداشت به خاطرات دوران دفاع مقدس خود نیز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: همواره طی سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، همراهی این دو قشر را در صحنه‌های مختلف داشته‌ایم. به یاد دارم که  در ایام جنگ تحمیلی که توفیق داشتم در نوبتی بعد از عملیات “کربلای ۵” در منطقه شلمچه حاضر باشم، گروه پزشکی اعم از  پزشکان و پرستاران و پیراپزشکان در منطقه حاضر بودند و برایم جالب بود که گروهی از هنرمندان نیز به منطقه آمده بودند تا در شادی پیروزی “کربلای ۵” با رزمندگان شریک باشند. در سال‌های پس از پیروزی انقلاب، صحنه‌های بسیاری از همراهی جامعه پزشکی و هنرمندان را شاهد بودیم و ارزش این همراهی از هر چیز دیگری بیشتر است.

انصاف داشته باشید

دکتر ایرج فاضل، فوق تخصص جراحی عروق و وزیر اسبق بهداشت نیز در این باره به ایسنا می‌گوید: متاسفانه بعضی از مسائل پیش از اینکه به صورت کامل بررسی شوند، در زمینه‌ای احساسی قرار می‌گیرند. در این راستا برخی افراد هم خویشتنداری لازم را نداشته و صحبت‌هایی می‌کنند که نه شایسته خوشان است و نه شایسته دیگران و متاسفانه اکنون شاهد چنین وضعیتی هستیم.

وی با بیان اینکه به هر حال هر کس مسوول رفتار و گفتار خودش است، ادامه می‌دهد: از طرفی باید توجه کرد که جامعه پزشکی ایران جامعه سربلندی است و با چنین اظهارات و مسائلی این سربلندی ازبین نمی‌رود؛ بنابراین پزشکی در مملکت ما پیشرفته است و حتی شاید از سایر قسمت‌های جامعه به‌روزتر و پیشرفته‌تر باشد؛ بطوری که کمتر حوزه‌ای در جامعه وجود دارد که در آن مانند حوزه پزشکی به خودکفایی رسیده باشیم.

فاضل در عین حال از دست دادن “کیارستمی” را ضایعه‌ای برای کشور می‌خواند و ادامه می‌دهد: در جریان رسیدگی به پرونده مرحوم “کیارستمی” متاسفانه برخی افراد که متاسفانه از از صاحب‌نام عرصه سینمای کشور هم هستند، پیش از تکمیل بررسی‌ها و ارائه گزارش آنها پیش داوری‌هایی می‌کنند که برای خودشان و جامعه شایسته نیست. باید بگویم در برابر حرف‌هایشان ساکت می‌مانم و برایش پاسخی ندارم؛ چرا که گاهی خاموشی هم نوعی پاسخ است.

وی همچنین می‌گوید: در عین حال فکر می‌کنم که جامعه پزشکی از چنین صحبت‌هایی آزرده می‌شود. باید توجه کرد که در این شب‌ها چندین بیمار اورژانسی تحت جراحی قرار می‌گیرند. باید پرسید که چه کسی این خدمات را ارائه می‌دهد؟ این چنین ناسپاسی‌هایی جامعه پزشکی را بسیار دلگیر و ناراحت می‌کند. در عین حال من از همکاران خودم خواهش می‌کنم که صبورانه این روزها را تحمل کنند.

فاضل ادامه می‌دهد: به سایرین هم توصیه می‌کنم که انصاف داشته باشند و اگر در جایی هم تخلفی صورت گرفته، اجازه دهند تا جایی که شایستگی و قابلیت بررسی آن را دارند، طبق قانون آن را بررسی کرده و نتیجه‌گیری کنند؛ چرا که غیر از این، چیزی جز بحثی بیهوده و بی‌پایه نیست. البته باید توجه کرد که این هیجانات هم می‌گذرد.

وی با بیان اینکه در زمانی «شرایط سلامت آقای کیارستمی به جایی رسید که از بیمارستان مرخص شده و شرایط‌شان بهبود یافته بود» می‌گوید: ما نمی‌دانیم چه شد که کارگردان بزرگ کشورمان تصمیم به این سفر نابهنگام گرفتند، درحالیکه در ایران وضعیت‌شان به ثبات رسیده و سلامت‌شان بازگشته بود. حال گاهی مسافرت با هواپیما برای بیماران خطرناک است و ما نمی‌دانیم که در فرانسه چه اتفاقی افتاده که آقای کیارستمی به دلیل خونریزی مغزی جان خود را از دست دادند.

“آب را گل نکنیم…”

دکتر عباس آقازاده، رییس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی هم به ایسنا می‌گوید: اصولا سلامت روانی جامعه و نیاز مردم به هنر امری ضروری است. بر این اساس طلایه‌داران رفع این نیازها هنرمندان کشور هستند.
وی با بیان اینکه آقای “کیارستمی” یکی از پیشتازان هنر سینما و یک فیلمساز مولف بوده است، می‌افزاید: متاسفانه فوت آقای کیارستمی ضایعه بزرگی را به جامعه هنری و سطح فرهنگی کشور وارد کرد. باید توجه کرد که نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای دیگر نیز “عباس کیارستمی” مورد توجه مردم بود؛ چرا که به مسائل مهمی مانند ذات زندگی، نگاه به درون خویشتن و عمق روابط انسان‌ها توجه کرده و سبک خاص خودش را داشت که باعث افزایش توجه انسان به معنویات درونی زندگی در خلال هرج و مرج و غوغای زندگی روزمره می‌شد.

آقازاده با بیان اینکه فقدان کیارستمی، ضایعه‌ای اسفناک است، می‌افزاید: ما هم در این زمینه جدای از مردم و هنرمندان نیستیم. باید توجه کرد که پیش از درگذشت آقای کیارستمی، سازمان نظام پزشکی که به عنوان سازمانی با اهداف، قوانین و شرح وظایف خاص در جامعه فعالیت می‌کند، روند درمانی وی را مورد توجه قرار داد تا نیازهای درمانی‌شان را برطرف کند. البته پزشکان لایق و متبحری درمان‌شان را برعهده داشتند که نیاز به دخالت ما را منتفی می‌کرد. در عین حال سازمان نظام پزشکی در برابر درمان آقای کیارستمی منفعل نبوده، بلکه از ترس از دست دادن این فرد بزرگ در هنر، در حد توانایی واکنش‌هایی داشت.

وی می‌افزاید: اما اکنون برخی از افراد که حتی یکی از آثار آقای کیارستمی را ندیده و فلسفه کارشان را نمی‌دانند، مشت گره کرده و دن کیشوت‌وار در فضای مجازی به دنبال غول‌های خیالی و دشمنان فرضی می‌گردند. به نظر من درست زمانی که در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور بحث فیش‌ها و حقوق‌های نجومی طرح شد و مورد توجه مردم بود و سوال مردم این بود که این پول‌های میلیاردی به کجا رفته، فوت این انسان ارزشمند بهانه برخی رسانه‌های زرد قرار گرفت و افرادی یک دشمن فرضی ایجاد و با نیزه‌ای چوبی به آن حمله کردند.

رییس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی کشور تاکید می‌کند: حال ما باید چه پاسخی در قبال این افراد بدهیم. از طرفی هر از گاهی جریاناتی در برخی رسانه‌ها ایجاد می‌شود که در قبال مشکلات جامعه، مسائل جامعه پزشکی را برجسته می‌کند تا در افکار عمومی بگوید که حقوق بگیران نجومی و عاملین بحران اقتصادی، پزشکان هستند. این وضعیت نابسامانی است که واقعا برای آن تاسف می‌خورم.

آقازاده با اشاره به اقدامات سازمان نظام پزشکی، جهت پیگیری پرونده پزشکی مرحوم عباس کیارستمی، می‌گوید: ریاست سازمان نظام پزشکی پیش از اینکه خانواده و دوستان آقای کیارستمی اقدامی انجام دهند، کمیسیون ویژه‌ای متشکل از بالاترین پزشکان علمی این مملکت که از افتخارات علمی ما بوده و هر کدام‌شان کیارستمی عالم پزشکی محسوب می‌شوند، تشکیل داد تا این مساله مورد بررسی قرار گیرد.

وی با بیان اینکه البته همه پرونده‌هایی که به سازمان نظام پزشکی وارد می‌شوند، با همین دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند، ادامه می‌دهد: در این مورد تسریع انجام گرفت. حتی در کمیسیون ویژه علاوه بر کارشناسان نظام پزشکی از ۲۰ نفر از استادان خارج از سازمان نیز دعوت شد که جلسه اول آن صبح روز چهارشنبه ۲۳ تیرماه برگزار شد. در این جلسه نتیجه گیری‌های اولیه انجام و مشخص شد که بسیاری از تبلیغات کذبی که در این زمینه انجام شده، درست نبوده است.

وی می‌افزاید: نهایتا رییس کل سازمان نظام پزشکی با نظام پزشکی فرانسه مکاتبه کردند تا اگر امکان دارد، پرونده پزشکی مرحوم کیارستمی را به ایران بفرستند تا در کمال امانت و صداقت کار پیش رود. البته این اقدام در حالی انجام شد که ما نمی‌دانیم آیا از نظر بین‌المللی می‌توانیم پرونده پزشکی را از کشور دیگر بگیریم یا خیر؟

رییس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه بنابراین کار را پیش می‌بریم تا مشخص شود که علت درگذشت آقای کیارستمی قصور پزشکی بوده یا عوارض درمان و یا ربطی به هیچ یک از اینها ندارد می‌افزاید: بر این اساس این پرونده در کمال صداقت بررسی و نتیجه آن اعلام می‌شود.

آقازاده همچنین اظهار می‌کند: از طرفی سازمان نظام پزشکی یک سازمان کلی‌نگر است و ما در جایگاهی نیستیم که پاسخ هر اظهار نظری را بدهیم. افرادی در اثر خستگی روحی یا جسمی صحبت‌هایی می‌کنند، اما بنا نیست که ما به این اظهارات پاسخ دهیم، بلکه کارمان را پیش می‌بریم و اطمینان داریم که مردم جایگاه نظام پزشکی را می‌دانند.

وی همچنین با تاکید بر لزوم حفظ حرمت‌ها و رعایت جانب حق و انصاف، می‌گوید: جلسات این کمیسیون ادامه می‌یابد و در این پرونده وزیر بهداشت و معاون درمان وزیر بهداشت نیز پیگیر هستند.

آقازاده می‌افزاید: توصیه من به جامعه پزشکی این است که کارشان را انجام و با روی گشاده خدمات‌شان را به مردم ارائه دهند و به خاطره خوب عباس کیارستمی نیز احترام بگذارند. در عین حال در روزهای گذشته هنرمندانی مانند آقای مشایخی هم توصیه‌هایی را به هنرمندان کرده‌اند که امیدواریم این توصیه‌ها را گوش دهند. البته ما جامعه هنری را دوست داریم و از کودکی با آثار آقای کیارستمی بزرگ شده‌ایم. در عین حال چهره‌های هنری کشورمان سرمایه‌های عظیمی هستند که از ارزش‌های هنری آنها کم نمی‌شود.

آقازاده در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: از سوی دیگر اطمینان دارم بزرگان هنر این سرزمین نیز از کودکی تا کنون خاطرات شیرین و عزیزی از پزشکان و کل فعالین جامعه پزشکی دارند. پس “آب را گل نکنیم“….

برخوردهای احساسی در شأن هنرمندان و پزشکان نیست

دکتر سیامک مره‌صدق، جراح عمومی و عضو کمیسیون بهداشت ودرمان مجلس شورای اسلامی نیز در این باره به ایسنا تاکید می‌کند که تقابلی بین پزشکان و هنرمندان وجود ندارد. او در خصوص راهکارهای برون رفت از کشمکش‌ها می‌گوید: برخورد غیرمنطقی و احساسی در شان دو گروه هنرمندان و پزشکان نیست، اما متاسفانه برخی از هنرمندان در جوی احساسی، بدون اینکه تمام مساله را در نظر بگیرند، سخنانی را بیان کردند که بهتر است قبل از بیان آنها تفکر می‌کردند. بیان برخی گفته‌ها و استفاده از ادبیاتی که وجهه هنرمندانه و علمی ندارد، در شان هنرمندان عزیز و محترم ما نیست.
وی همچنین با بیان اینکه «دعوای صنفی بین دو گروه را در کشور پسندیده نمی‌دانم» ادامه می‌دهد: باید در نظر داشته باشیم که از نظر اخلاق پزشکی، همه مردم با هم برابر هستند. کارگردان سینما و وزیر کابینه، برای من به عنوان یک پزشک، با کارگران سینما یا کوچکترین عضو یک وزارتخانه برابر هستند. حتی فکر کردن به تبعیض در زمینه پزشکی را درست نمی‌دانیم. هر پزشکی موظف است تمام توانایی خود را به صورت کامل برای بیماران به کار برد.
این جراح عمومی همچنین با تاکید براینکه فضای مجازی و روزنامه‌ها و … محل ابراز نظر غیرکارشناسانه نیست، می‌افزاید: هیچ عمل جراحی در دنیا وجود ندارد که پزشک به بیمار خود قول دهد احتمال عارضه در آن به صفر می‌رسد. در کتاب‌های پزشکی نیز به حتی به آمار ساده‌ترین عوارض و مرگ و میر اشاره شده است. این موارد باید در یک محیط آرام به صورت علمی مورد بررسی قرار گیرد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در ادامه با اشاره به رفتار یکی از پزشکان در اعتراض به سخنان داریوش مهرجویی، کارگردان صاحب نام کشور که طی آن با در دست گرفتن چند نوشته واکنش نشان داده است، می‌افزاید: وقتی کسی کاری را انجام داده که صد در صد مورد تایید نبوده است، به دیگران نیز اجازه توهین می‌دهد. اگر جامعه پزشکی نسبت به رفتاری اعتراض دارد، مجاری قانونی بهترین محل برای رسیدگی به این اختلافات است.
مره صدق تاکید می‌کند: اگرکسی بخواهد عارضه‌ای پیش آمده برای یک بیمار را تبدیل به دعوای دو صنف با یکدیگر کند، به هیچ وجه حرکت پسندیده‌ای نیست. نشستن به جای مدعی‌العموم و ابراز نظر و تصمیم‌گیری و صادر کردن حکم، برای هردو طرف، امر پسندیده‌ای نیست.در جوامعی که قانون حکم‌فرماست، بهترین کار برای حل مشکلات، مراجعه به مراجع قانونی است.